Europaren etorkizunari buruzko hausnarketa-prozesuak ekarpen ugariak eta oso garrantzitsuak egin ditu, bai Europar Batasunean (Europako Parlamentua, Europaren Etorkizunari buruzko Konferentzia, Europako Batzordea, Eskualdeen Batzordea, etab.), bai Estatuan (Herritarren Panel Nazionala CoFoE-ri dagokionez), eta baita Euskadin (Eusko Jaurlaritza, EuroBasque, etab.) ere.
EuroBasquek ahalegin handia egin du gogoeta egiteko eta gizarte zibila mobilizatzeko, proposamen eta gomendio ugari eskeintzeko. Orain, hausnarketa-prozesu horri amaiera emateko, Europako gaiei buruzko Euskal Agenda egiteko oinarri izan daitekeen dokumentu bat eskaini da.
Dokumentuaren filosofia Europa federala eta soziala bultzatzea da, batua, munduan ditugun balioak eta interesak defendatzeko aukera emango duena. Hau da, funtzionatuko duen Europa eraikitzen laguntzea, eta Batasun eraginkor horren barruan Euskadiren interesak defendatzea.
Horregatik, dokumentu konstruktiboa da. Jakina, dokumentuan sar zitezkeen beste gai asko ere egongo ziren, eta hortik dator izenburua: hausnarketa-dokumentu bat da, eta agenda zehatz baten definizioari buruzko eztabaida irekitzea du helburu. Eurobasquen barruan adostasun handia lortu duten gai posible batzuk baino ez dira horiek. Hala ere, etorkizunean zabaldu edo garatu daiteke.
Testua egiteko, kontuan hartu dira Europako Batzordeak 2019-2024 aldirako dituen lehentasunak1 eta EBko Kontseiluaren 18 hilabeteko Programa2, arreta berezia jarriz EBko Kontseiluaren Espainiaren Lehendakaritzaren lehentasunei3. Era berean, aintzat hartu da “Europar Batasuna Gerra Hotz Berriaren garaian” manifestua4, Europako hainbat pertsona ezagunek bultzatuta. 2023ko uztailean Espainiaren Lehendakaritzaren hasierak, datorren Belgikaren lehendakaritzarekin batera, barne-antolamendu konstituzionalek ezarritako legegintza-eskumenak eta nazionalitateak dituzten bi estaturi dagozkienak alegia, aukera egokia ireki du EBrako asmo handiko agenda demokratiko, federal eta eskualdekoa garatzeko.
Dokumentu honen helburua aukera-leiho hori aprobetxatzea da, bai eta euskal eragile politiko eta sozialen Europako agenda definitzen laguntzea ere, 2024ko Europako hauteskundeen eta Tratatuen erreforma-prozesua irekiko duen balizko Konbentzioaren ikuspegitik.
